Financiën
Financiën zijn voor veel ondernemingsraden een lastig onderwerp. Denk hierbij aan aan investeringen, financiering, reorganisaties, bezuinigingen en fusies en aan overnames.
Als medewerker in een organisatie sta je hier vaak ver vanaf en krijg je hier als OR-lid opeens mee te maken. Financiën van de organisatie spelen bij veel adviesgerechtigde onderwerpen van de OR een hoofdrol. Denk hierbij aan investeringen, financiering, reorganisaties, bezuinigingen en fusies en aan overnames.
De ondernemingsraad ontvangt financiële gegevens van de organistatie, zoals de jaarrekening en de begroting. En de OR heeft altijd het recht deze informatie te bespreken met de ondernemer. In sommige cao’s is bij de (meerjaren) begroting adviesrecht of zelfs instemmingsrecht opgenomen.
Het is dus essentieel dat je als ondernemingsraad voldoende begrijpt van financiën. Je neemt als OR natuurlijk niet het werk van de boekhouder over, maar het is wel van belang om een jaarrekening, balans en begroting te kunnen lezen. Want hoe stel je anders de juiste vragen? Of hoe beoordeel je of een voorgenomen besluit financieel goed is onderbouwd?
Ook worden er een aantal keuzes gemaakt worden over de rol van de ondernemingsraad als het gaat over de financiën. In hoeverre heeft de OR de taak om cijfers te controleren? En waar moet de OR op letten in een begroting? Wil de OR zelf een kaderbrief opstellen om naast die van de organisatie te leggen?
Adviesrecht
De ondernemingsraad heeft volgens de Wet op de ondernemingsraden adviesrecht op een aantal zaken die te maken hebben met de financiën van de organisatie, zoals:
- Het doen van een belangrijke investering ten behoeve van de onderneming (artikel 25, lid 1, sub h)
- Het aantrekken van een krediet ten behoeve van de onderneming (artikel 25, lid 1, sub i);
- Het verstrekken van een krediet en het stellen van zekerheid voor schulden van een andere ondernemer, tenzij dit gebeurt in de normale uitoefening van werkzaamheden in de onderneming (artikel 25, lid 1, sub j)
- Vaststelling van een regeling met betrekking tot het zelf dragen van het risico. Als bedoeld in artikel 40, eerste lid van de Wet financiering sociale zekerheid (artikel 25, lid 1, sub m).
Voorgenomen besluiten
En ook bij voorgenomen besluiten, die niet direct over financiën gaan, kunnen er financiële consequenties zijn die de OR in haar advies kan meewegen, zoals:
- Het vestigen van, dan wel het overnemen of afstoten van de zeggenschap over, een andere onderneming, alsmede het aangaan van, het aanbrengen van een belangrijke wijziging in of het verbreken van duurzame samenwerking met een andere onderneming (artikel 25, lid 1, sub b)
- Beëindiging van de werkzaamheden van de onderneming of van een belangrijk onderdeel daarvan (artikel 25, lid 1, sub c)
- Het groepsgewijze werven of inlenen van arbeidskrachten (artikel 25, lid 1, sub g)
Als het financieel niet goed gaat, kan dat leiden tot enorme (imago)schade voor de organisatie en voor de mensen in die organisatie. ‘Waar was de OR?’ is een van de eerste vragen die gesteld wordt. Het is dus in het belang van de organisatie en haar werknemers dat de OR goed geschoold zijn om juist te adviseren. Vaak zijn er binnen de OR een paar leden specialist op het gebied van financiën.
De trainer/adviseur
De trainer/adviseur leert ondernemingsraad op een heldere manier kijken naar die cijfers die voor de OR in de uitoefening van zijn taak relevant zijn. De geeft de trainer/adviseur praktisch inzicht in verwachtingen en de kaders waarin de OR opereert.
Wellicht zijn er een aantal OR-leden zich specialiseren in de financiën van de organisatie en de begrijpt de rest enkel de grote lijnen.
